KIÊNG KỊ TRONG VIỆC DẠY NGHỀ, TRUYỀN NGHỀ

 

KIÊNG KỊ TRONG VIỆC DẠY NGHỀ, TRUYỀN NGHỀ

 

   Xưa kia, ở các làng xã Việt Nam vốn có những nghề thủ công, nghề làm thuốc, nghề thợ mộc, nghề địa lý... Để những nghề này được tồn tại, người ta phải truyền nghề, dạy nghề cho lớp người kế tiếp. Trong việc truyền nghề, dạy nghề này cũng có những kiêng kỵ như sau:

1/. Kỵ truyền nghề cho người ngoài, cho con gái

   Không phải tất cả các nghề người ta đều ky truyền cho người ngoài, cho con gái, mà chỉ có một số nghề phải kiêng kỵ, gọi là nghề gia truyền. Sở dĩ người ta chỉ truyền nghề cho con trai, cháu trai vì muốn giữ độc quyền về nghề đó, không để lọt ra bên ngoài. Nếu truyền nghề cho con gái thì sau này con gái đi lấy chồng, bí quyết nghề nghiệp rất dễ không giữ được.

2/. Kỵ truyền dạy hết bí quyết cho học trò

   Từ đời xưa đến nay, hầu hết các ông thấy khi truyền nghề, dạy nghề cho học trò đều không bao giờ truyền hết bí quyết nghề nghiệp. Ông thầy nào cũng giữ lại cho mình một cái độc đáo, đặc sắc nhất trong nghề nghiệp mà có khi phải trải qua cả cuộc đời làm nghề mới có được. Ví dụ: Như trong nghề dạy võ, dạy vật bao giờ ông thầy cũng giữ lại một vài miếng độc đáo nhất để phòng thân; các nghề địa lý, nghề cầm, nghề số... cũng có những kiêng kỵ như vậy. Sở dĩ người ta kiêng kỵ như vậy là vì sợ học trò phản lại thấy. Vì vậy, trong dân gian mới có câu chuyện ngụ ngôn sau, có ý nhắc nhở người thầy về điều này:

   Mèo vốn là một con vật nhanh nhẹn, giỏi võ. Mỗi khi bị tấn công, hoặc muốn tấn công con vật khác, mèo luôn giở những món võ độc đáo này ra nên nó luôn chiến thắng. Hổ thấy thế liền đến nhà mèo xin được làm học trò. Mèo thu nhận hổ và dốc lòng dạy hổ những ngón đòn hiểm, vừa có thể tự vệ, vừa có thể tấn công kẻ khác. Trong quá trình dạy dỗ hổ, mèo vô cùng nghiêm khắc khiến đôi lúc hổ không vừa lòng, nhưng vì mèo đang là thầy dạy của mình nên hổ đành nín nhịn. Chẳng bao lâu sau, hổ đã trở thành con vật dũng mãnh và giỏi võ chẳng kém gì mèo. Nó được các loài vật khác tôn lên làm chúa tể của rừng xanh. Lúc này, hổ mới dở chính món võ mà mèo đã dày công dạy dỗ nó ra định bắt mèo ăn thịt, nó nói:

   - Lão mèo khốn kiếp kia! Ngươi tưởng mình bé nhỏ như thế mà có thể bắt nạt được ta sao? Suốt bao năm qua, lúc nào ngươi cũng lên mặt với ta, coi thường ta chẳng ra gì. Sở dĩ ta phải nhịn nhục vì muốn người dạy hết các ngón đòn cho ta. Nay ta đã là chúa tể rừng xanh, lẽ nào phải gọi một con mèo mướp như người làm thầy? Để lấy lại danh dự của ta khi xưa bị người khinh rẻ, hôm nhất định ta phải xé xác ngươi ra làm trăm mảnh. Nói rồi, hổ xông đến vồ lấy mèo. Nhưng mèo đã nhanh thoăn thoắt trèo lên ngọn cây cao và nói vọng xuống:

   Con hổ vô ơn bạc nghĩa kia! Ta sớm biết thế nào cũng có ngày này nên đã không dạy cho mi cách trèo cây, mà giữ lại để phòng thân. Suốt đời mi sẽ không bao giờ có được miếng võ này của họ nhà mèo! Mi nên nhớ rằng, ta đã là thầy của mi thì cho dù ngươi có tài giỏi đến mấy, ta cũng tất có cách để trị mi. Hãy nhớ lấy điều đó!

*****

TRẠCH BẰNG Phong Thủy Sư – Lương Y                                                      ĐT:0913140194 – 0978046529 (Bài khảo cứu).